Przedsiębiorcy – patrioci. Z dziejów Powstania Wielkopolskiego w Gnieźnie.
W tym roku po raz pierwszy obchodziliśmy Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Powstanie wybuchło 27 grudnia 1918 r., w Gnieźnie rozpoczęło się dzień później. Nie możemy zapomnieć, że w tym ważnym wydarzeniu historycznym swój udział mieli także fundatorzy i dobrodzieje naszej szkoły: Bolesław Kasprowicz i hrabia Edward Grabski.
Syn drobnego kupca Bolesław Kasprowicz (1859-1943) był wybitnym przedsiębiorcą. Stworzona przez niego Fabryka Wódek i Likierów stała się jedną z najbardziej znanych (także na świecie) firm gnieźnieńskich. Gdy pod koniec I wojny światowej stało się jasne, że osłabienie zaborcy może być szansą na odzyskanie niepodległości kraju, włączył się w przygotowania do Powstania Wielkopolskiego. Miał duży wpływ na utworzenie Rady Robotniczej w Gnieźnie, a także zaangażował się w działania Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu. O jego ogromnym autorytecie świadczy fakt, że to właśnie pod jego dom przy dawnej Friedrichstrasse (obecnie : Chrobrego) 28 grudnia 1918 r. po południu przybył emisariusz Rady Żołnierskiej z Poznania sierżant Piotr Walczak . Rozentuzjazmowany tłum gnieźnian ruszył stąd na koszary piechoty pruskiej. Taki był początek zwycięskiego powstania w Gnieźnie.
Podczas II wojny został wysiedlony z Gniezna, zmarł w Warszawie.
Pochodzący z ziemiańskiej rodziny Edward Grabski (1883-1951) , główny akcjonariusz cukrowni w Gnieźnie i współakcjonariusz podobnych zakładów w Mątwach i Wrześni , najpierw czynnie wspierał wrzesiński strajk szkolny i pomagał finansowo nauczycielom i najbiedniejszym dzieciom. Chociaż został w stopniu oficera zmobilizowany do armii pruskiej (1914), natychmiast po wybuchu powstania (od stycznia 1919) rozpoczął formowanie szwadronu kawalerii. Z grupą uzbrojonych powstańców zdobył koszary dragonów niemieckich w Gnieźnie; z własnych pieniędzy zaopatrywał walczących w odzież i wypłacał im żołd. 2 lutego otrzymał rozkaz utworzenia 3. Pułku Ułanów Gnieźnieńskich ( późniejszy 17 Pułk Ułanów Wlkp.), nad którym objął dowodzenie (ufundował też dla tej jednostki sztandar i instrumenty muzyczne). Niedługo potem poprosił o zwolnienie ze sprawowanej funkcji, by organizować kolejne szwadrony jako adiutant pułku. 25 sierpnia 1919 odszedł ze służby, lecz powrócił do niej 10 lipca 1920 r. (w Powiatowej Komendzie Uzupełnień). W 1921 roku został przeniesiony do rezerwy , a w 1924 otrzymał awans do stopnia rotmistrza.
Po wybuchu II wojny światowej hrabia Grabski działał w konspiracji w Warszawie, walczył w powstaniu warszawskim, następnie został osadzony w obozie na terenie Niemiec. Po 1945 r. upaństwowiono cały jego majątek. Całkowicie pozbawiony środków do życia, zamieszkał u swych dzieci w Poznaniu, gdzie wkrótce zmarł. (TG)
Uczniowie naszego liceum uczcili pamięć Powstańców Wielkopolskich, biorąc udział w uroczystościach powiatowych przy Akropolu Bohaterów na cmentarzu św.Piotra.
